Asgari ücreti, yasa gereği işçi, işveren ve hükümetten beşer temsilci olmak üzere 15 kişiden oluşan Asgari Ücret Tespit Komisyonu belirliyor. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının ev sahipliğindeki toplantıda, işveren tarafını Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK), işçi tarafını ise en fazla üyeye sahip konfederasyon olduğu için TÜRK-İŞ temsil etmekte.
Bakanlığın belirlediği üyelerden birinin başkanlık ettiği komisyon, en az 10 üyenin katılımıyla toplanıp oy çokluğuyla karar veriyor. Asgari ücret Tespit Komisyonu, yeni asgari ücreti belirlemek için en fazla 4 toplantı yapabiliyor. Toplantılarda anlaşma sağlanamazsa, Kamu Hakem Heyeti zamlı asgari ücreti belirliyor. Asgari ücretin en geç 31 Aralık 2023 gününe kadar açıklanmış olması gerekmekte. Asgari ücret, 1 Temmuz itibarıyla net 11 bin 402 lira olarak uygulanıyor. Asgari ücret kadar bu seviye civarında ücret alanların oranının yüksekliği de dikkat çekiyor. Asgari ücretlilerin oranı Avrupa Birliği ortalamasında yüzde 4 iken Türkiye’de inşaat, hazır giyim ve mobilyada yüzde 60-70 aralığında seyrediyor. Asgari ücretin biraz üzerinde ücret alanlar da göz önünde bulundurulduğunda 17 milyon çalışanın yaklaşık 7 milyonu asgari ücret alıyor.
Edinilen kulis bilgilerine göre asgari ücret zammında alt sınır yüzde 40 seviyelerinde. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Bakan Vedat Işıkhan’ın açıklamalarına göre 2024’te tek zam yapılacak. Belirlenecek ücrette yüzde 40’lık orana refah payının de eklenmesi bekleniyor.
Siyasi partiler de asgari ücret için önerilerini tek tek açıkladı. Buna göre; İyi Parti’nin asgari ücret için önerisi 17 bin TL. Yılda 2 kez zamdan yana olan Meral Akşener, bu ücretin temmuz ayında ise 20 bin 500 TL’ye çıkarılması gerektiğini belirtti.
CHP’nin önerisi 22 bin TL.HEDEP’in 2024 yılı için asgari ücret önerisi 25 bin TL. Gelecek Partisi Genel Başkanı Ahmet Davutoğlu’nun önerisi 17 bin lira.
Şimdiye kadar yapılan açıklamalarda işveren kesiminden asgari ücretin belirlenmesinde kriter olarak hedef enflasyonun olması gerektiğini söyleyen de, geçmiş enflasyon artı büyüme diyen de var. İşçi kesiminden gelen öncelikli talep ise enflasyonun durdurulması. İşçi tarafında pazarlık mutlaka Türk-İş’in açlık sınırının üzerinde başlamalı önerisi de var, en düşük kamu çalışanı ve devlet memuru aylıklarının baz alınmasını öneren yani 30 bin lirayı işaret eden de.
Türk-İş Başkanı Ergün Atalay, asgari ücret görüşmelerinde, 14 bin TL civarında hesaplanan açlık sınırının teklif edilmesi halinde, “O zaman masadan kalkarız. Öyle şey olmaz” dedi. Atalay, “Bizim rakam telaffuz etmemiz doğru değil. Ne vereceklerini görelim; ondan sonra tavrımızı belirleriz” derken, asgari ücrete bir yıl artış yapılmayacağı göz önüne alındığında, yılsonuna kadar geçimi sağlayacak bir artış yapılması gerektiğini söyledi.
DİSK: SOMUT RAKAM YOK İLKE VAR DEDİ, 30 BİN LİRAYI İŞARET ETTİ
Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) Başkanı Arzu Çerkezoğlu tarafından yapılan açıklamada, asgari ücretin yüksek enflasyon koşullarında yılda dört kez belirlenmesi gerektiği dile getirildi. Açıklamada, asgari ücret en düşük kamu işçisi ücreti ve en düşük memur maaşı dikkate alınarak hesaplanması talebinin altı çizildi. 2023’te en düşük kamu işçisinin 24 bin 500, en düşük memur maaşının 20 bin lira olduğu ve bu ücretlerin yıl başında artacağı düşünüldüğünde DİSK’in işaret ettiği rakam 30 bin lira olarak ortaya çıktı.
İstanbul Ticaret Odası Başkanı ŞekibAvdagiç, asgari ücretin Orta Vadeli Program’da hedeflenen enflasyon oranında artırılması gerektiğini söyledi. Avdagiç, “Asgari ücret bu konuda mevcut politikalar ve hedeflenen enflasyon dikkate alınarak kurulan dengeleri bozmayacak şekilde artırılmalı” dedi. 2024 enflasyon tahmini son OVP’de yüzde 33 oldu.
Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD) Başkanı Mahmut Asmalı, belirsizliklerin azaltılması ve spekülasyonların önüne geçilmesi için, asgari ücretin tespitinde kalıcı bir formülün bulunmasının elzem olduğunu belirterek, “Önerdiğimiz formülümüzde asgari ücret artış oranı; geçmiş 6 aylık enflasyon oranına, yine son 6 ayın ekonomik büyüme oranı eklenerek belirlenmektedir. Bu formül, asgari ücretin belirlenmesindeki belirsizlikleri azaltarak reel sektörün daha sağlıklı fiyatlandırma yapmasına olanak tanırken, çalışanların satın alma gücünü koruyarak gelir dağılımında oluşabilecek bir kötüleşmenin önüne geçecektir” dedi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Kabine toplantısı sonrasında asgari ücret zammı için ” Yılbaşında ekonomik dengeyi sarsmayacak, çalışanlarımızın kayıplarını giderecek bir asgari ücret belirleyeceğiz” sözleri sonrası kulisler hızlandı. Asgari ücret zammı tahminleri yüzde 40 ve üzerine çıktı.
Bu yılın enflasyonunu, gelecek yıla dair enflasyon tahminlerini, son iki yılda enflasyonist ortamda asgari ücrete yapılan zamları ve yeni senede bir kere artış yapılacağını hesaba katıldığında, yüzde 50 ila 60 arasında bir zam bekleyenlerin sayısı oldukça fazla olsa da yüzde 55 olacağını söyleyenlerin çoğunlukta.