Siirt il merkezindeki önemli tarihi eserlerden bir tanesi Algül Mahallesinin Ulus Mahallesi ile birleştiği noktada yer alan Ayn Salip Çeşmesidir ve şehre hakim bir noktada yer almaktadır.. Adını Türkçeye haç çeşmesi olarak çevirmek mümkün.. Muhtemelen Osmanlı döneminde ilimizde yaşayan beş Hıristiyan mezhebinden birilerinin mensupları tarafından yapılmış olabilir.. Yapım tarihi konusunda net bir bilgiye sahip değiliz..Ancak çok rahat bir şekilde geçmişinin uzun asırlara dayandığını söylemek mümkün.
Cas’tan yapılmış bir giriş ve bunun arkasında yer alan büyükçe bir depodan oluşuyor.. Suyunu uzun bir kanal aracılığıyla kentin dışından alıyor.. Yukarıda da belirttiğim gibi, asırlar boyu kentin önemli bir bölümünün su ihtiyacını karşılamış.. Bulunduğu yerin bir dönemler Hükümet Konağı ve Belediye Hizmet Binası dahil, bütün resmi kurumları ve Valilik Konutu ile en büyük askeri rütbeli komutanın da lojmanlarına yakın olduğunu göz önünde bulundurduğumuzda, önemi daha çok ortaya çıkıyor.
Çeşme bu kadar önemli bir görev ifa edince, son 70-80 yıl hariç, her zaman bakım ve onarımı yapılmış.. Hatta bakım ve onarımı için hayırsever dedelerimiz tarla ve bağlarını vakfetmişler.. Belirli dönemlerde buradan elde edilen gelirle, kanalı temizlenmiş ve bir göz olan girişin onarımı gerçekleştirilmiş.
Ancak 1960’lı yılların başında Botan’dan hemen her eve kapalı şebeke su sistemi çekilmeye başlayınca bu çeşme kaderine terk edildi.. Uzun yıllardan beri bakım ve onarımı yapılmıyor.. Su kanalı tıkanmış.. Çocukluk çağlarımızda gürül-gürül aktığını çok iyi hatırladığımız çeşme, günümüzde bir ip kalınlığında suya sahip konuma geldi.. Onun da ne kadar sağlıklı olduğu tartışılır.. Kapalı alanının cas’ları dökülmeye başlamış.
Özetle, Ayn Salip Çeşmesi feryat ediyor ve diyor ki yıkıldım, yıkılıyorum imdadıma yetişin.
Bakalım imdadına kimler ve ne zaman yetişecek?