Ramazan ayının özelliklerinden ve güzelliklerinden biri de bu aya mahsus olarak verilen FİTRE’DİR. Hem, fitre deyip geçmemek lazım. Diyanet işleri Başkanlığınca bu yıl için fitre bedeli 40 TL olarak açıklanmış bulunmaktadır. Oruç tutsun, tutmasın fitrenin bütün Müslümanlara hatta buluğ çağına ermemiş çocuklara bile çıkarılması vaciptir. Fitrenin bir adı da “Ramazan bayramı sadakası”dır. Zeketul-fıtır veya yalnız fıtır da denir. Yaratılış şükranesi olmak üzere sevap kazanmak kastıyla verilir. Fıtır sadakası, Hicret’in ikinci senesinde zekat farz olmadan önce vacip olmuştur. Sadaka-i fıtrın edasının vakti en geç bayram sabahıdır. O günden önce ölen ve zengin iken fakir düşen kimselere sadaka-i fıtır vacib olmaz. Bayram gecesi güneş doğmadan önce doğan çocuğun fitresini vermek vaciptir. Fitre bayram sabahından önce ve sonra her ne zaman verilse sahihtir ve eda olur; onun kazası yoktur. Fakat müstehap olan sabah namazı ile bayram namazı arasında veya birkaç gün önce vermektir. Fitreyi bayramdan sonra vermek caiz ise de, bir vacip geciktirilmiş olacağından iyi değildir.
Fitre, belirlenmiş miktarlarda gıda maddesi olarak (buğday, hurma vs.) verilebilse de, Günümüz şartlarında, sadaka-i fıtrı para olarak çıkarmak en uygun olanıdır. Bilindiği gibi Diyanet İşleri Başkanlığı bu yıl için Fitrenin bedelini 40 TL olarak belirlemiş bulunmaktadır. Zenginlerin ve gücü yetenlerin fitre bedellerini çok daha yüksek ödemeleri tavsiye edilir.
Sadece Türkiye’de 83 milyon Müslümanın Diyanet İşleri Başkanlığınca açıklanan 40 TL üzerinden fitre çıkardığını hesaplarsak meblağın ne kadar önemli olduğu ortaya çıkar.
Bu arada Şafiilerin fitrelerini BUĞDAY OLARAK vermeleri gerektiği konusundaki görüşün günümüz şartlarında fakirler aleyhine bir sonuç doğuracağını anımsatarak, para olarak verilmesinin hiçbir sakıncasının olmayacağını anımsatalım.
Şimdi biz Diyanet İşleri Başkanlığınca ilan edilen fitre bedeli üzerinden hesap yapalım ve 4 kişilik bir ailenin asgari geçim miktarını ortaya koyalım.
Ramazan fitresi, 1 kişiyi doyuracak 1 öğün yemek üzerinden hesaplanır. Diyanet İşleri Başkanlığı fitreyi 40 TL olarak belirlediğine göre, önce 4 kişilik bir ailenin bir öğünlük yemek parasını hesaplayalım. 40×4=160 TL. Günde üç öğün yemek parası 160X3=480 TL olur.
İşin gerçeği şu ki 4 kişilik bir aile 3 öğün yemeğini lokantalarda yiyecek olursa, bu para ancak yeter. Tabii, asgari ücretlilere sabah, öğle, akşam yemeklerinde 1 simit-1 bir çay yemesini salık veren salaklar gibi, biz de fitre bedeli üzerinden hesap yaparsak, ifrata düşmüş oluruz. İfrata ve terfide gitmeden hesap yapmak gerekir. 4 kişilik bir ailenin normal beslenebilmesi için sadece mutfak gideri olarak asgari 5 bin TL gerekir. Bunun içine ev kirası, su, doğalgaz elektrik masraflarını da koyarak günümüzde 4.253 TL olarak belirlenmiş ASGARİ ÜCRETLE nasıl geçinileceğinin hesabını yapın.
Yeri gelmişken önemli bir uyarıda bulunalım. Fitre ve zekâtların öncelikle fakir akrabalara, komşulara, işsizlere, asgari ücretle çalışan yarı aç, yarı toklara, maaşlarıyla geçinemeyen emeklilere, işçilere ve hatta memurlara verilebileceğini anımsatalım. Çevrenizdeki fakirleri, yoksulları en iyi bilenler sizlersiniz. Zekâta muhtaç komşunuzu, akrabanızı, dostunuzu siz bilmezseniz, kim bilecek! Hem öyle onurlu kimseler var ki, çok muhtaç oldukları halde, kendilerini belli ettirmek istemezler. İşte, zekâtta asıl olan bu gibileri bulup ortaya çıkarmak ve onlara ulaşmaktır.
Kredi kartı borçları yüzünden cinnet getiren, hatta intihar eden memurlara, işçilere ait haberleri çok duymuşsunuzdur. Elbette, çevrenizdeki asgari ücretlilerle borçları yüzünden müşkül durumda olduklarını bildiğiniz, duyduğunuz memurlara işçilere fitre ve zekât verebilirsiniz.
Günümüzde fitre ve zekât verilebilecek önemli sınıflardan biri de üniversite öğrencileridir. Bunlar, ilim tahsil etmekte olmaları açısından, zekât almaya daha da hak kazanırlar. Zengin ailelerin çocukları dışında dar gelirli ailelerin üniversitelerde okuyan çocuklarına zekât vermek, belki de amaca en uygun olan yardımdır.
Hatta çok zengin olanlar, zekâtlarını öğrencilere aylık burslar şeklinde dahi verebilirler. Zekât miktarına göre, kaç öğrenciye burs verilebileceği hesaplanır, aylık ödemelerle hem burs alacak öğrencilere, hem de ülkenin eğitimine katkı sağlanır.
Evet, fitre ve zekât dağıtacak hemşerilerimize âcizane tavsiyemiz budur. Şunu unutmayınız ki, fitre ve zekât dağıtırken gereken hassasiyeti göstermek ve mümkün mertebe en muhtaçlara ulaştırmağa çalışmak, bunu yaparken de işe yakınlardan başlamak en uygun olanıdır.
Bu düşünceler içinde Ramazan ayında fitre-zekât dağıtacak mümin kardeşlerimizin dikkatlerini çekerken, hayırlı ve manevi kazançlar diliyoruz..