Nöbetçi Eczaneler
Dini kural olmamakla birlikte Müslümanlar genelde zekâtlarını Ramazan ayında verirler. Fitre ise zaten Ramazan ayına mahsus mali bir ibadettir. Ramazan ayı içindeyken, istedik ki fitre ve zekat verecek olanları bir konuda uyaralım.
Ramazan aylarının değişmez klasiği, dilenci sayılarında meydana gelen artıştır. Ramazan ayına girildiğinde civar illerden, ilçelerden, hatta köylerden dilenciler Şehre akın etmeğe başlarlar. Ramazan aylarında dilencilerin artması, elbette fitre ve zekatların dağıtılacak olmasına bağlı bir durumdur. Zaten, yollarda gördüğünüz ve tutkal gibi peşlerinize takılan dilencilerin istemleri hep aynıdır. (Fitre ve zekat!)
Fitre, Ramazan ayına özel bir maddi ibadet iken, zekât için belli bir zaman dilimi yoktur. Dini açıdan mükellefler, zekât nisabına ulaştıkları andan itibaren, zekâta tabi mal varlıklarının üzerinden bir yıl geçmişse, zekâtlarını vermek zorundadırlar.
Zekâtların ve fitrelerin kimlere verileceği bellidir. Bizim, zekâtlar konusunda külliyetli miktarda mal varlıkları olan zenginlere bir tavsiyemiz var. Zekât parasıyla, öğrencilere burs vermek, en yararlı ve toplum için en faydalı olan şıklardan biridir. Özellikle, üniversitelerde okuyan öğrencilerin mali yönden ne derece sıkıntılı oldukları ortadadır. Çocuklarının üniversite masraflarını kendi imkânlarıyla karşılayabilecek ailelerin sayısı mahduttur. Hatta diyebiliriz ki, üniversitelerde çocukları olan ailelerin onda biri bile çocuklarının üniversite masraflarını karşılayacak durumda değillerdir. Bir başka deyişle Üniversitelerde okuyan öğrencilerin yüzde doksan beşinin, tahsillerini sürdürebilmeleri için mali desteğe ihtiyaçları vardır. Geleceğin güvencesi olacak bu gençlere, zekâta mahsuben burs vermek gayet mantıklı ve İslâmi kurallara uygundur. Hatta öncelikli olması gereken durumlardandır.
Zekâtın verileceği sınıflardan biri, İlim tahsilinde olanlardır. Üniversite öğrencileri de, “ilim tahsili yapanlar” sınıfına dahildirler. Bizde, nedense “ilim tahsili” denilince akla gelen sadece Kur’an Kursları ve medreseler olmaktadır. Oysa İslâm dini, ilimler arasında bir ayırım yapmamıştır. Hatta Peygamber Efendimiz HAZRET-İ MUHAMMED’İN (O’na, al ve ashabına salat vesselâm olsun) bir hâdis-i şeriflerinde meâlen (Önce Beden İlmi ‘tıp’ sonra din ilmi) buyurdukları bilinir. Bütün fakülteler, birer ilim yuvasıdır. Bu ilim yuvalarında okuyan öğrencilere ister defaten, ister aylık burslar şeklinde zekât verilmesinde hiçbir sakınca yoktur. Sakınca olması şöyle dursun, zekâtın en makbul sayılacağı alanlardan biridir.
Hem, hayırseverlerin öğrencilere burs olarak verdikleri paraları vergiden düşebildiklerini biliyor muydunuz! Okul yaptırmak da öyledir. Evet, okul yapıyorsunuz, adını kendiniz koyuyorsunuz. Babanızın, ananızın, eşinizin veya bir başka yakınınızın adını yaşatıyorsunuz. Yaptığınız tüm harcamaları vergiden düşüyorsunuz. Bu bakımdan zengin hemşerilerimize bizim samimi bir tavsiyemiz var. Okul yapın, burs verin! Sonuç itibariye verginizden düşecektir.
Yani bir zengin diyelim ki okul yaptırırsa, yaptırdığı okulun maliyetini olduğu gibi gider olarak gösterebilmekte. Aynı şekilde öğrencilere burs verdiği takdirde, verdiği bursları da gider olarak göstermek yanında, zekâta da mahsup edebiliyor. Yani kaba tabiriyle iki başlı domino! Hem vergiden, hem zekâttan kurtul! Üstelik nam bul, şöhret kazan!
Bazı zenginlerin okul yapmalarının ve öğrencilere burs vermelerinin temelinde yatan budur. Doğrusu şu ki öğrencilere verilen bursların, zekâta sayılmasına dini önderler cevaz vermektedirler. Yasalara göre de vergiden düşülüyor. Yani, özellikle burs olarak verilen paralar, dini yönden görevini yerine getirmek isteyen iş adamları açısından oldukça karlıdır.
Bu açıdan diyoruz ki, özellikle zekât miktarları yüksek olan hemşerilerimiz, bu günlerde zekâtlarına mahsuben öğrencilere burs versinler. Zekât nisapları az olanlar da, burs şeklinde olmazsa bile, zekâtlarını ve fitre bedellerini üniversitede okuyan öğrencilere verebilirler.
