GERÇEK BAŞKOMUTAN!

Dumlupınar Meydan Muharebesi bizzat Mustafa Kemal Paşa tarafından yönetildiği için BAŞKOMUTANLIK MUHAREBESİ olarak da anılır. Kütahya’ya bağlı Dumlupınar yakınında 30 Ağustos 1922’de Türk ve Yunan orduları arasında meydana gelen savaş Başkomutan Mustafa Kemal Paşa tarafından şahsen yönetildiği için Başkomutanlık Meydan Muharebesi olarak tanımlanır. İstiklal Savaşı’nın kesin bir zaferle sonuçlanmasını sağlayan bu çarpışmanın yıl dönümü Türkiye’de ZAFER BAYRAMI olarak kutlanmaktadır.

26 Ağustos 1922’de Afyonkarahisar – Kocatepe’de Büyük Taarruz ile başlayan ve 9 Eylül 1922’de Türk Ordusu’nun İzmir’e girmesiyle sonuçlanan bu savaş, İstiklâl Savaşımızın son halkasını teşkil eder.

Bu savaşta Başkomutan Mustafa Kemal Paşa, Cephe Komutanı ise İsmet Paşa’dır. 

Genel taarruz hazırlıkları Haziran 1922’de başlatılmış, 6 Ağustos 1922’de orduya gizlice taarruz için hazırlanması emri verilmiş, Mustafa Kemal Paşa, Akşehir’de komutanlarla toplantı yapmış, toplantıda 26 Ağustos taarruz günü olarak belirlenmişti.

Mustafa Kemal Paşa, ordunun taarruz hazırlıklarını büyük bir gizlilik içinde sürdürmüş, taarruzu gizlemek için Temmuz ayı sonunda ordu birlikleri arasında bir futbol turnuvası düzenleyerek komutanlarla topluca görüşme imkânı sağlamıştı.

26 Ağustos gecesi 5. Süvari Kolordusu, Ahır Dağları üzerindeki Yunanların gece savunmadığı Ballıkaya mevkiinden sızma yaparak Yunan hatlarının gerisine intikale başlamış, intikal bütün gece sabaha kadar sürmüştü.

26 Ağustos sabaha karşı 4.30’da başlaması planlanan taarruz sis sebebiyle ancak 5.30’da başlatılmış, yarım saat süren çok yoğun bir bombardıman ile Yunan ön hat mevzileri büyük yıkıma uğratılmış, topçu gözetlemesi ve makineli tüfek mevzileri iş göremez hale getirilmişti. Saat 06.00’da başlayan piyade taarruzu, kısa sürede gelişmiş, Tınaztepe, Belentepe, Kalecik sivrisinin geri alınması ile sonuçlanmıştı. Türk Birlikleri cephe hattının yarılmasıyla birlikte Sincanlı Ovası’na inerek Yunan birliklerini süratle takip etmeye başlamış, cephenin yarılması neticesinde Yunan 1. Kolordusu ikiye bölünmüş, kuşatılmamak için İzmir yönünde bir geri çekilme yerine ulaşım altyapısı yetersiz Kuzeybatı yönünde çekilmekten başka imkân kalmamıştı.

28 Ağustos-30 Ağustos sabahı arasında Türk birlikleri ile çekilen Yunan birlikleri arasında yer yer şiddetli çatışmalar çıkmış, Yunan birliklerinin Türk kuvvetlerinin takibinden kurtulamaması, mevzi almalarına engel olmuştu.

30 Ağustos günü akşam saat 19.30’a kadar süren ve bugün Başkomutanlık Meydan Muharebesi olarak bilinen büyük çarpışmalarda Yunan birlikleri imha edilip dağıtılmış. bu muharebede Yunan 4. ve 12. Tümenleri tamamen, 5. ve 9. Tümenleri kısmen imha edilmiş, aynı gün Türk birlikleri Kütahya’ya girmiş Yunan Ordusu Başkomutanı Trikupis başta olmak üzere diğer komutanlar esir alınmıştı.

Bu savaşta Yunan Ordusu’nun zayiatı 100.000’in üzerindeydi. Batı Anadolu geri çekilen Yunan Ordusu tarafından uygulanan yakıp yıkma taktiği ile büyük ölçüde harap edilmişti.

Meydan savaşından sonra, çevreyi gezen Mustafa Kemal Paşa, düşmanın ağır yenilgisini, savaş alanında bıraktığı silah, cephane ve savaş malzemesini, ölülerini, sürü sürü esirin kafilelerle geriye götürülmesini gördükten sonra çok duygulanmış ve yanındakilere,

“Bu manzara insanlık için utanç vericidir. Ama biz burada vatanımızı savunuyoruz. Sorumluluk bize ait değildir” demişti.

Savaştan hemen sonra, Başkomutan Mareşal Gazi Mustafa Kemal Paşa, Ordulara şu ünlü emri vermiştir:

“Ordular! İlk hedefiniz Akdeniz’dir. İleri!”

Bu emir doğrultusunda üç koldan İzmir’e ilerleyen ordu; 1 Eylül’de Uşak’ı, 2 Eylül’de Eskişehir’i, 6 Eylül’de Balıkesir ve Bilecik’i, 7 Eylül’de Aydın’ı, 8 Eylül’de Manisa’yı geri aldı ve 9 Eylül’de İzmir’e girdi.

İşte, Dumlupınar Meydan Muharebesine (BAŞKOMUTANLIK MUHAREBESİ) denilmesinin sebebi bu. Bu savaş BAŞKOMUTAN sıfatıyla bizzat Mustafa Kemal Paşa tarafından başlatılmış ve zaferle sonuçlandırılmıştır.

Bu anlattıklarımızdan sonra gerçek BAŞKOMUTAN ile anayasal başkomutanlar arasındaki farkı, fark etmişsinizdir,  herhalde