CHP’nin yönetimindeki Esenyurt Belediye Başkanlığına İstanbul Vali Yardımcısı Can Aksoy Kayyım olarak atanırken, görevden alınan Beşiktaş Belediyesine Meclis üyeleri arasında yapılan seçimle Ömer Rasim Şişman Belediye Başkan vekili olarak belirlendi.
Son 10 yıldaki kayyım atamaları 147 belediyeyi etkileyerek Türkiye’deki yerel yönetimlerin şekillenmesinde belirleyici oldu. 2016 itibarıyla artan kayyım atamaları, seçim sonuçlarını da etkiledi. Son tartışmalar akıllara “Kayyım atanan belediyeler yerel seçimlerde el değiştirdi mi, hangi partilerde kaldı” sorularını getirdi.
İçişleri Bakanlığı’nın, Mardin Büyükşehir Belediye Başkanı Ahmet Türk, Batman Belediye Başkanı Gülistan Sönük, Halfeti Belediye Başkanı Mehmet Karayılan ve Esenyurt Belediye Başkanı Ahmet Özer’i “terör” suçlamasıyla görevden alıp yerine kayyım ataması, Türkiye’deki kayyum tartışmalarını yeniden alevlendirdi. Son 10 yıldaki kayyım atamaları yeniden gündeme gelirken, özellikle bu belediyelerdeki oy oranlarında ne gibi değişiklikler yaşandığı merak konusu oldu.
SON 10 YILDA KAYYIM ATANAN BELEDİYELERİN LİSTESİ
Son 10 yıl içinde toplamda 147 belediyeye kayyum atandı. Kayyum atamaları, özellikle 2016 yılından sonra, terörle bağlantı veya terör örgütlerine destek verme suçlamalarıyla öne çıktı. Türkiye’de 15 Temmuz darbe girişiminin ardından ilan edilen OHAL döneminde, 674 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’yle (KHK) yerel yönetimlerde ciddi değişiklikler meydana geldi.
Belediye başkanlarının görevden alınmasına ilişkin düzenlemeler, 5393 sayılı Belediye Kanunu’nda yer alıyor. Kanunun 47’nci maddesine göre, belediye başkanları ve meclis üyeleri, görevleriyle ilgili bir suç nedeniyle haklarında soruşturma açıldığında, İçişleri Bakanı tarafından kesin hüküm verilene kadar görevden uzaklaştırılabiliyor. 45’inci madde ise belediye başkanlığının boşalması durumunda yapılacak işlemleri belirliyor. 15 Ağustos 2016’da çıkarılan bir KHK ile bu maddeye bir ek yapılarak, terör suçlamasıyla görevden alınan belediye başkanlarının yerine valilerin veya kaymakamların kayyım olarak atanması yetkisi İçişleri Bakanı’na verildi.
15 Ağustos 2016’da çıkarılan bir KHK ile terör suçlamasıyla görevden alınan belediye başkanlarının yerine valilerin veya kaymakamların kayyım olarak atanması yetkisi İçişleri Bakanı’na verildi. Bu yetkiyle belediye başkanlarının yerine geçici görevlendirme yapılabiliyor.
2016 yılından itibaren, BDP çatısı altında 2014 yerel seçimlerinde kazandığı 102 belediyeden 95’ine kayyım atandı. Bu atamalar 3 büyükşehir, 7 il, 62 ilçe ve 23 beldeyi kapsadı. 2019’a kadar kayyım atanan büyükşehir ve il belediyeleri arasında Van, Mardin, Diyarbakır, Batman, Siirt Şırnak, Hakkari, Bitlis, Tunceli ve Ağrı yer aldı.
HDP, 31 Mart 2019 yerel seçimlerinde 3’ü büyükşehir, 5’i il, 45’i ilçe ve 12’si belde olmak üzere toplam 65 belediye kazandı. 2024’e kadar 65 belediyeden 48’ine kayyım atanırken bunlardan 3’ü büyükşehir, 5’i ise il belediyesi olarak kayıtlara geçti. Kayyım atanan belediyeler ise şu şekildeydi: Diyarbakır Büyükşehir, Mardin Büyükşehir, Van Büyükşehir, Batman, Hakkari, Iğdır, Siirt ve Kars belediyeleri.
31 Mart 2024 yerel seçimlerinde DEM Parti, 3 büyükşehir, 7 il, 58 ilçe ve 10 belde olmak üzere toplam 78 belediye kazandı. Şu ana kadar 3’ü CHP’ye ait olmak üzere toplamda 8 belediyeye kayyım atandı. Kayyım atanan belediyeler arasında ise Mardin Büyükşehir, Batman, Halfeti (Şanlıurfa), Hakkari ve Esenyurt yer alıyor.