Nöbetçi Eczaneler
(DÜNDEN DEVAM)
AYDINLAR (TİLLO) İLÇESİNDEKİ TARİHİ ESERLERİN YERALDIĞI SERGİ
Aydınlar (Tillo) ilçesinde yaşamış ve genelde dini ilimlerle uğraşmış büyük zevatlara ait yazma eserler, araç ve gereçlerle, hayattayken kullandıkları zati eşyaları vardır.
Başta İbrahim Hakkı Hazretlerine ait (MARİFETNAME) adlı eserin orijinali olmak üzere yine İbrahim Hakkı Hazretlerine ait astronomiyle ilgili araç ve gereçlerle Hazret-i Fakirullah’ın zati eşyalarının mevcut olduğu bir sergi vardır. Bu sergi yıllardan beri Merhum Molla SADULLAH TOPRAK’IN evinde kurduğu müzemsi bir alanda sergilenmektedir.
Sultan Memduh Hazretlerine ait Divan’ın orijinali ise, torunlarından Şeyh Bedrettin Aydın’ın evindedir.
Bilinen ve sergilenen bu eserler haricinde çok sayıda yazma eserler mevcuttur.
BİLLORİS (SAĞLARCA) KAPLICASI
Siirt-Eruh yolunun15’inci kilometresinde Botan Çayı kenarındadır. Doğal iki mağaradan oluşmaktadır. Büyük ve küçük sağlarca kaplıcalarının suyu, kalsiyum karbonatlı sular grubuna girmektedir. Banyo uygulamalarıyla deri hastalıklarına, romatizmada, kadın hastalıkları, nevralji, nevrit, polinevrit, polio sekeli, tedavilerinde ve su içi egzersizlerinde yararlı olmaktadır.
Eruh yolu açılmadan önce bu kaplıcaya giden patika yol üzerinde (ĞEN-IL AHMAR) ve (ĞENRIL ESVED) adları verilen, geçmiş yıllarda İPEK YOLU üzerindeki kervanların konakladıkları mağaralar vardı. Türkçe adlarıyla KIRMIZI HAN ve SİYAH HAN olarak adlandırılan bu büyük mağaralar, maalesef yolların açılmasıyla yok edilmişlerdir. Hanlar, adlarını renklerinden almaktaydılar.
EKŞİ SULU MAĞARA (GERMAVIT-IL HANVA)
Botan suyu kenarında Sağlarca (Billoris) kaplıcasının karşısındadır. Bir doğal harika olan bu kaplıcaya eskiden (GARMAVIT-IL HANVA) adı verilirdi. Bunun tercümesi de (EKŞİ SULU MAĞARA) olarak yapılabilir. İçinde kükürtlü sıcak su ve tavanından damlayan ekşi suyu da bulunmaktadır. Mağaranın tavanından damlayan suyun böbrek hastalıklarına iyi geldiği söylenmektedir.
Her iki kaplıca, ILISU BRAJININ ALTINDA KALMIŞTIR.
TAŞBAŞI (RASUL HACAR) MAĞARASI
Siirt İlçe Merkezinin güneyinde 4 kilometre uzaklıktaki yoldan Botan Vadisi’ne bakan dik yamaçtadır. Bu mağaranın milattan önceki dönemlere ait olduğu söylenir. Nergis çiçekleri ilkin bu mağaranın bulunduğu sarp kayalıklarda açtığı için, bahar mevsiminde çiçek toplamak için giden gençlerle dolar, taşardı. SİİRTLİ GENÇLER AÇISINDAN RASULHACAR, BİR NEVİ AŞK MABEDİYDİ!
BOTAN ÇAYI (ULU ÇAY) VEYA (MAYLIKBİR)
Siirtçe lisanında adına (MAYLIKBİR) denilen, resmi adı ULUÇAY olan ve yaygın adıyla BOTAN olarak bilinen bu akarsu Türkiye’nin dördüncü büyük su toplama alanıdır. Botan Çayı vadisi Türkiye’nin en dik ve sarp vadilerindendir. Yılın belli dönemlerinde Botan Çayında rafting ve kano sporu yapılmaktadır. Botan çayı üzerinde son yıllarda barajlar kurulmakta olup, kurulacak baraj sayısının bir düzineyi geçebileceği belirtilmekte.
Siirtlilerin balık avlama için en çok gittikleri, yılda en az 5-10 kişinin boğulduğu akıntısı yüksek bir su. Dicle Nehriyle birleşir ve suları Şaddül Arab’a kadar ulaşır.
TÜRBE HÖYÜK KAZILARI
Siirt İl Merkezinde 30 kilometre uzaklıkta, Eruh yolu üzerindedir. Botan çayının kıyısında oldukça geniş bir alana yayılmış bir yerleşim yeridir. Bu türbe höyükteki kazılarda çanak, çömlek ve bileziklerin yanı sıra akat dilinde yazılmış kil tabletler bulunmuştur.
ÇARPIRAN (DÖRT ULULULAR) KÖPRÜSÜ
Baykan ilçesinin 3 kilometre doğusunda, Bitlis çayı üzerinde. Kesme taş ve moloz taştan yapılan köprünün 16-17 yüzyıla tarihlendiği düşünülmektedir. Köprü 2006 yılında restore edilmiştir.
CAS EVLER
Siirt’in kendine özgü yapı malzemesi ile yapılan bu evler çevreye zarar vermeyen doğal malzemelerden üretildikleri için çevre dostu yapılardır. Beyaz Şehir Siirt görünümünü bu evlerden almıştır.
Cas evlerin yapımında kullanılan CAS’IN üretildiği adlarına EVETİN denilen ocaklar artık kalmadığı için cas evlerin yapımı sona ermiştir. Şehrin eski kesimindeki cas evler ise zaman içinde yok olacak ve CAS EVLER NOSTALJİ OLACAKTIR.
SABATLAR
Yöreye özgü bir mimari öğeler olan Sabatlar kemer şeklinde olup en büyük özellikleri üzerlerinde ev inşasına izin vermesidir. Sabatlar bizleri yazın güneşin kavurucu sıcağından, kışın kar ve yağmurundan koruyan geçitlerdir.
TERS LALE
Şirvan ilçesinin yüksek kesimlerinde sıkça rastlanan bir çiçek türüdür. (AĞLAYAN GELİN) adıyla da bilinir. Ters lale, dünyada çok az yetişen nadide endemik bir çiçektir. Bu çiçeğe Asurlular her sabah göbeğinden su damlattığı için (AĞLAYAN LALE) adını vermiş ve kutsal saymışlardır.
Evliya Çelebi Seyahatname’sinde Siirt’le ilgili bölümünde “Siirt (Sırt) yöresinde özellikle Kış aylarında karın erimesi ile birlikte açan nadide çiçek türleri adeta baharı müjdeler” demektedir.
Ters Lalenin sarı, turuncu ve kırmızı renklerde olanları vardır.
