SİİRT’İN MEŞHUR YEMEKLERİ VE TATLILARI

Siirt Mutfağında Buğday ürünleri ve et en çok kullanılan malzemelerdir. Siirt’in mutfağında perde pilavı ve büryanın özel bir yeri vardır.

BÜRYAN KEBABI

3 Metre Derinliğindeki Kuyuların dibinde yakılan ateşin ısısıyla  tamamen doğal bir şekilde pişirilen bir et yemeğidir. Büryanın Siirt’e özgü olduğuna dair patent alınmıştır.

PERDE PİLAVI

Fes şeklindeki özel yapım bakır tencerelerde pişirilen perde pilavı Siirt’in en meşhur misafir yemeğidir. Süt, yumurta ve yağla yoğrularak hazırlanan hamur, özel tencereye yufka şeklinde sıvanır. Kızartılmış keklik veya tavuk eti, et suyu ile hafif pişmiş pirinçle birlikte çeşitli baharatlarla ve badem içi ile bezenerek bu özel tencereye konur ve üzeri yine hamurla sıvanır. Bir müddet pişirildikten sonra tencere ters yüz edilerek tepsiye külah şeklinde çıkarılır. Kabuğu börek gibi kızarmış nefis pilav bıçakla kesilerek servis yapılır.

Perde pilavı geleneksel olarak önem verilen bazı kültürel mesajlar da taşır. Gelin için pişirildiği zaman, “kızın bu evin sırrını bu yemekteki yufka gibi saklayacaksın” mesajı verilir. Pirinç taneleri bereketi simgeler. Keklik eti mutluluğu ve barışı simgeler.

KİTEL

Kitel olarak adlandırılan Siirt Köftesi, ince bulgurdan (sever kıtel) yapılır. Su ile yoğrularak hamur haline getirilen bulgurun içine yağlı et ile pirinç, maydanoz, reyhan, soğan ve bir miktar baharat konulduktan sonra iri köfteler yapılarak kaynatılmış suda haşlanır. Bu köftenin yanında garnitür olarak ekşi sebzeli çorbalar veya bamya bulunur. “Pırtike” denilen ıspanaklı çorba bunların başında gelir.

ISMEYKET

İçine kıyma veya çok ince doğranmış et konulan ince bulgur (sever kitel)  iyice yoğrularak avuç büyüklüğüne ve şekline getirilir. Geçmiş yıllarda hemen her evde bulunan ve bir nevi şöminenin (tefeye) üzerine konulan geniş bir tava içinde kızartılan yağa atılarak pişme kıvamına geldikten sonra çıkarılarak servis edilen bir yemektir.

IRK

Yapılış şekli Ismeyket’e benzer. Aralarındaki fark, ırk unla yapılır. İçine konulan et küçük kuşbaşı şeklindedir. Irk ve ısmeyket genelde aynı zamanda yapılır.

SİİRT’İN ÖZEL TATLILARI

Siirt’e ait özel tatlılar arasında Cıgor Bayramına özel RAYOŞUMEKETİP vardır. Imçerket, keektari, keek mıhşi gibi hamurlu tatlılar yanında aside, selme, pelpeğine, zerde, şemuniye adları verilen genelde pekmezle yapılan tatlılar da Siirt’in özel tatlıları arasında yer alır.

SİİRT’İN YÖRESEL TURİSTİK EŞYALARI SİİRT BATTANİYESİ

İnsanı sımsıcak tutan, tiftiğin doğal renkleri olan kahverengi, siyah ve beyaz renkleriyle dokunan battaniye tamamen el ürünü, Siirt’e özgü bir dokumadır. Siirt battaniyesinden bayanlar için çanta olarak kullanılan keseler de imal edilmektedir. Ayrıca, seccade olarak kullanılması da gayet yaygındır.

SİİRT KİLİMİ

Siirt Kilimi zenin bir kültürün ürünü olan, her biri ayrı bir hikaye sonucu ortaya çıkan kök boyalı kilimler el emeği göz nuru ile insanımızın duygusunu, hüznünü, neşesini yansıtan renk ve motiflere sahiptir.

BITIM SABUNU (SABUN GIZVEN)

Siirt Merkezi ve yöresinde yetişen GIZVEN (MENENGİÇ) bitkisinden üretilir. Kepeklenmeyi ve saç dökülmesini engelleyen bıtım sabunu bir çok dükkanda çeşitli şekillerde ve ambalajda satışa sunulmaktadır. Arapça adıyla (SABUN GIZVEN) olarak bilinir.

SİİRT FISTIĞI

Diğer fıstıklara göre daha iri ve dolgun olan Siirt fıstığı düşük kalorili ve az yağlıdır. Kolestrol düşürücü ve zayıflatıcı etkisi ile sağlık dostudur. Siirt yöresinde 10 milyona yakın fıstık ağacının bulunduğu tahmin edilmektedir. Siirt’in ekonomisine önemli bir katkı sağlamaktadır.

PERVARİ BALI

Üretiminde şeker ve yem gibi katkı maddeleri içermeyen, kokusu ve rengi ile ön plana çıkan kara kovan balıdır. Pervari ilçesinin Çemikari yaylasının balları özellikle tercih edilir. Çünkü, bu yaylada binbir çeşit çiçekler vardır ve arılar yaylanın çiçeklerindeki balözünden bu balı imal etmeketedirler. Mide hastalıkları dahil bir çok derde devadır. Zindelik kaynağı olan balın dolaşım ve sindirim sistemine iyi geldiği kabul edilmektedir.

ZİVZİK NARI

Adını yetiştiği bölge olan Şirvan ilçesine bağlı Zivzik (DİŞLİNAR) KÖYÜNDEN ALAN ZİVZİK NARININ taneleri nohut büyüklüğündedir. Küçük çekirdekli ve yumuşak bir nar türüdür. Düşük asitli, bol sulu, eşsiz araması ve tadıyla şifa kaynağı bir üründür.