Nöbetçi Eczaneler
-Ijbeynıtne sirike, çağılğede perive, kıl’nısınel sefire. İnti ayn’ne Veleye, İnti cenne Veleye. Bu Arapça dizeleri bana söyleten, yıllardır uzak kaldığım, Helvacılar Çarşısıyla sirike kokan, buram buram büryan kokan, memleketim Siirt. Yokuşlarını biz çocukların kışın zallokıya (karda çocukken naylon ayakkabılarla kaya kaya buza çevirdiğimiz adeta minik kayak pist’çikleri) yaptığımız. Her anını ve mevsimini oyuna ve eğlenceye çevirdiğimiz, vilayetimiz jigor bayramı, ramazan meledeleri, şıher’ıl bayf ve daha birçok gelenek ve göreneği olan, Siirt Arapçası gibi kendine has bir dile ve bilemediğimiz kadar eskiye giden bir tarihe sahip olan kadim ve öznel kültürün, ziyaretleri ve evliyalarıyla manevi başkentlerimizden biri olan Siirt.
Doğu Anadolu’yla Güneydoğu’nun, Arap coğrafyasıyla kesiştiği ve birleştiği bir konuma sahip olan; Asurilerden kalma, bir zamanlar dünyanın en eski ticaret yollarının Botan mecrasında uzanan ve Akabe adı verilen parke taşlarla döşenmiş güzergahındaki Siirt.
Sıcak iklime göre dizayn edilmiş mimarisi ve cas adı verilen yerel özel yapı malzemeden oluşan evleriyle, mahalleleriyle, her mahallesindeki camiine su ulaştıran sarnıç (yerel deyimle sahriç) şebekesinin, bilemediğimiz kadar eskiye ait dönemlerde oluşturmuş kadim şehir.
Hiç kalesi olmadan kendini tarih boyunca koruyabilmiş ilginç bir memleket. Şair, ozan, cümbüş ustası yerel sanatçı Bayram Işıktaş’ın; Siirt beyaz bir gelin diye üzerine methiyeler dizdiği, şehir.
Şimdilerde baraj altında kalan Botan nehrini, adeta bir deniz kıyısı plajı gibi kullanıp, buna Feridun Bağış plajı adını verdiğimiz. Kezer’in kumluk kısmına; İstanbul’daki plaja nispet yaparak, Florya Plajı adını vererek yaz günleri yüzdüğümüz, memleket.
Siirt bir delta gibi, akarsular içinde diye devam ediyordu; Türküsünde Bayram Işıktaş. Oysa; delta deniz kıyısında olur. Gönlü derya olanlara her yer deniz misalidir, belki ondandır bilerek ya da bilmeyerek öyle betimleme yapmış ozanımız. Tarihsel döngüler sonucu; yol ve ticaret bakımından Kurtalan’da tren, Siirt’te de araba yolunda son durak olunca, Siirt. Körelir gibi olmuş ama mahir ticaret erbabı tarafından adeta tekrar küllerinden doğmakla kalmamış, göç ederek Van, Başkale ve Hakkari mıntıkasına intikal eden Siirtli ticaret erbapları, gittikleri yerleri ticaret açısından dizayn ederek ihya etmişler. Yine; Antep ve Mersin’e yerleşen Siirtli tüccarlar, oradaki piyasalara büyük değer katmışlar. Kabına sığmayan Siirtliler; sadece ticaret açısından değil, bilhassa şeyhlik müessesiyle; Muş, Adıyaman, Maraş vs. gibi birçok yerde ilim ile ilgili büyük hizmetler vermişler. Tabi ticaret erbabı ve dini saiklerle ilim insanları Siirt’in dışında yaşamaya başlamış. Siirt’in verdiği ilk ciddi göçler bunlar. Sanayileşmenin zayıf kaldığı Siirt; Başta İstanbul olmak üzere, bilhassa büyükşehirlere göç vermeye başlamış. Maalesef terör belası ve oluşan sosyal gerilim; Siirt’ten en sondaki, en büyük göç dalgasına sebep oldu. Bugün yüz binlerce insan, bilhassa Siirt’in kültürünü özümsemiş olan bizim gibiler, uzaklarda memleketimize methiyeler dizerek, bu iştiyaka devam edeceğiz.