Nöbetçi Eczaneler
-Bilindiği gibi; tıpkı İngilizce, İspanyolca, Türkçe ve Rusça’da olduğu gibi, dünyanın en geniş bölgelerinde konuşulan dillerden biri Arapçadır.
-Arap yarım adasında bulunan tüm Arap ülkelerinin yanı sıra, Kuzey Afrika ülkelerinin tamamı ve Doğu ile Orta Afrika’nın geniş coğrafyasında da Arapça konuşulmaktadır.
-Ayrıca; Kuran dili olan Arapçanın, Türkiye’de olduğu gibi, bütün Müslüman ülkeler açısından da manevi anlamda büyük bir önemi vardır.
-Siirt Merkezi ile birlikte, Tillo ve civarındaki; Fısken, Halenze, Sinep ile Kozluk ve Sason’da da Arapça çok yaygındır.
– Doğal olarak, Dünyanın çok geniş bir bölgesinde onlarca ülkede konuşulan Arapçanın çeşitli lehçeleri ve bu lehçelerin kolları olan ağız yani şiveleri ortaya çıkmıştır.
-Bu lehçelerden birisi de; Siirt ve Tillo ile Kozluk-Sason çevresinde de konuşulan “Kiltu Lehçesi”dir.
-Bu konu ile ilgili olarak, bir yabancı araştırmacının kayda geçmiş ve arşivlenmiş bir saha çalışması var.
-Adı; Prof.Dr.Otto Lastrov olan bu araştırmacının, Almanya’nın ve dünyanın en köklü üniversitelerinden olan, 1386 da kurulmuş ve 16. yüzyılda hümanizm akımının merkezi olmuş, ünlü “Heildelberg Üniversitesi”‘ndeki ses arşivinde kayıtlı çalışmasına göre; Siirt ile aynı Arapça lehçesi olan “Kiltu Lehçesi”ne ait çeşitli şivelerle Arapça konuşulan yerlerde; oradaki yerel insanlar birkaç cümle konuşturularak bu lehçenin çeşitli ağızları, kayıt altına alınmıştır. Bu önemli tarihi çalışmada, kayıt altına alınarak listelenen yerler;
-Siirt Merkezinde konuşulan Kiltu Lehçesinin bir kolu ile Fısken, Halenze, Sinep kolları ve Kozluk-Sason kollları.
-Mardin merkez ve Mahallemi kolları ile Mardin çevresi yerel kültür özelliklerini taşıyan İdil kolu.
-Diyarbakır Kulti Arapçası kolu
-Irak Musul, Erbil ve Akra çevrelerinde konuşulan Kulti Arapçası kolu.
-Son olarak da Suriye’nin Deyrizor bölgesinde konuşulan Arapça.
-Bunların hepsi; aynı lehçenin farklı ağız yani şiveleri olarak, konuşulan ülke sayısı ile birlikte alan genişliği ve dili konuşan nüfus bakımından dünyanın en yaygın dillerinin başında gelen Arapçanın, çok sayıdaki farklı farklı lehçelerinden biri olan Kulti Lehçesinin kollarına aitmiş.
-İşte Siirt Arapçasının öyle bir temel yapısı var.
-Karınca kararınca ortaya koymaya çalıştığım bu konuyla ilgili olarak, gönül ister ki; dilbilimcilerimiz daha kapsamlı araştırmalar yapsın da, bu tespitler yayınlanarak; bu sayede insanlar daha iyi fikir ve bilgi sahibi olsunlar.